Zboże ozima to roślina uprawna, jednoroczna. Aby przejść cały cykl rozwojowy potrzebuje okresu niskich temperatur, występujących zimą. Wtedy to rozwijają się i korzystają dodatkowo z wody po stopionym śniegu. Pamiętajmy, że to jedne z najważniejszych roślin uprawianych w Polsce. Warto zatem dowiedzieć się czegoś więcej.
Zboże ozime to temat naszego dzisiejszego artykułu. Dowiecie się z niego jak uprawiać zboże ozime, do czego jest wykorzystywane i jakie są jego rodzaje. Zapraszamy do już teraz!
Rodzaje zboża ozime
Spośród zbóż ozime możemy wyróżnić takie odmiany jak:
- Astoria,
- Legenda,
- Formacja,
- Tulecka,
- Gimantis.
Każdy rodzaj różni się zalecaną normą wysiewu ziaren kiełkujących.
Natomiast do roślin ozimych należą:
- jęczmień,
- rzepak,
- pszenica,
- pszenżyto,
- rzepik,
- wyka,
- żyto.
Cechy zboża ozime
Zboże ozime jest dość odporne na wyleganie i ma dobrą tolerancję na zakwaszenie gleby. Posiada też dużą zawartość białka. Co najważniejsze jest bardzo odporny na choroby.
Polecamy: Właściwości kiszonej kapusty
Przedplony zboża ozime
Przedplony zboża ozime mają duże znaczenie w uprawie, ponieważ mogą uzupełniać nawożenie pszenicy. Dobrymi roślinami są zatem rzepak, buraki cukrowe i ziemniaki. Pamiętajmy jednak, aby pomiędzy ich zbiorem a wysiewem minął odpowiedni czas. Dlaczego to jest ważne? Przesuszenie gleby może spowodować ograniczenie kiełkowania nasion po wysiewie, a nawożenie i tak byłoby wtedy mało efektywne.
Uprawa zboża ozime
Pamiętajmy, aby nie uprawiać zboża ozime po innych zbożach. Dlaczego? Zwiększa to ryzyko zjadania przez mikroorganizmy patologiczne właśnie nowo zasianych nasion. To może powodować różnego rodzaju choroby jak choroby podstawy źdźbła.
Wymagania glebowe zboża ozime
Pszenica ozima jest jednym z najbardziej wymagających gatunków zbóż. Najlepsze plony będą rosły na zasobach próchnicy i podłożach z dostępem do wody. Zboże to można też wysiewać w nieco gorszych glebach jak kompleks żytni, kompleks pszenny górski, zbożowo-górski i zbożowo-pastewny.
Odczyn gleby do zbóż ozimych
Zboże ozime najlepiej rośnie w glebach o odczynie pH od 5,5 do 7,5. W glebach o niższym pH zachodzi konieczność wapniowania gleby. Wtedy najlepiej wykonywać to jesienią. Na glebach ciężkich polecamy stosować wapno palone lub na glebach lekkich – wapno węglanowe. dobrym rozwiązaniem jest też nawożenie pszenicy dolomitem, który to dodatkowo uzupełnia glebę magnezu. Jeśli nasze zboże ma rozwijać się na ubogich glebach jako próchnicę glebową warto użyć wapna z dodatkiem kwasów humusowych.
Nawożenie zboża ozime
Nawożenie zboża ozime ma ogromne znaczenie, jeśli pragniemy uzyskać wysokiej jakości plony i o dużo plonów. Zboże to ma ograniczoną zdolność adaptacyjną, jeśli nie gleba nie posiada wystarczającej ilości składników mineralnych. Szczególnie ważny jest azot. Prawidłowe nawożenie to zatem wiele korzyści. Przede wszystkim wpływa na wzrost roślin, formowanie się pędów, rozwój korzeni. Wpływa też na wymianę gazową oraz fotosyntezę. Zbyt małe nawożenie może również powodować, że wyrośnie zbyt mała liczba ziaren w kłosie.
Aby uzyskać wszystkie ze zalety powinniśmy jak najbardziej zrobić analizę gleby pod kątem zawartości składników mineralnych czy odczynu pH, nim zaczniemy uprawę zboża ozime. Wtedy będzie nam łatwiej zaplanować nawożenie gleby. Sam proces powinien odbywać się, gdy minimalne dobowe temperatury będą nie niższe niż 8 stopni Celsjusza. Przy niższych temperaturach est zbyt słabe pobieranie składników mineralnych.
Kiedy siać zboże ozime
Termin siewu powinien być dostosowany do temperatur i pogody w danym regionie. Jednak najlepszy okres to zima. Wysianie wiosną spowoduje, że nie wytrzymają pąki kwiatowe, a co za tym idzie nie zaowocują. Optymalnie możemy jednak przyjąć, że powinno to być około 250 -300 ziaren na 1 metr kwadratowy, czyli średnio 100 kg/ha, jeśli zdecydujemy się na zimę. Nasiona przed zasiewem powinno się zaprawić preparatem.
Jeśli zamierzamy nawozić zboże minerałami powinniśmy koniecznie zwrócić uwagę ile mamy zasobów, jaka jest gleba i na przedplony. To wszystko wpływ na nawożenie. Polecamy do tego rodzaju zboża nawożenie mineralne fosforem i potasowe. Nawożenie azotowe jest uzależnione od przedplonu i żyzności gleby.
Pielęgnacja zboża ozime
Pamiętajmy, aby zwalczyć chwasty i choroby, niebezpieczne dla zboża ozime oraz o szkodnikach, które mogą je zaatakować. Powinniśmy stosować preparaty zgodne z zaleceniami IOR.
Jak wybrać odmianę zboża ozime?
Jeśli już postanowimy zabrać się za uprawę zboża ozime powinniśmy zastanowić się, która odmiana będzie dla nas najlepsza. Warto zwrócić uwagę głównie na czynniki, które będą miały wpływ na wielkość plonów. Sprawdźmy, jaki termin byłby dla nas najkorzystniejszy. Koniecznie musimy dobrać ziarna pod region, na którym będziemy uprawiać zboże, gdyż każdy region ma inną glebę. Dobrze jest też poczytać opinie na temat podatności rodzajów zboża na różnego rodzaju choroby, aby ewentualnie móc się przed nimi zabezpieczyć.
Jeśli już pomyślimy o tym wszystkim z pewnością ułatwi nam to wybór najlepszej odmiany do posiania. Dzięki temu uzyskamy zdrowe i obfite plony. Jednak pamiętajmy, że występują też czynniki przyrodnicze, zupełne niezależne od nas. Najbardziej znaną jest susza rolnicza.
Zalety zboża ozime
Zboża ozime to pszenica ozima, która jest wysoka i ma bardzo dużą odporność na wyleganie i średni termin dojrzewania. Charakteryzuje się wysokim potencjałem plonowania, ponieważ ma zwiększoną odporność na choroby. A także dobrze plonuje, nawet w mniej korzystnych warunkach.
Do czego wykorzystujemy zboże ozime?
Zboże ozime wykorzystujemy w 40% do celów konsumpcyjnych. W Polsce znajdziemy wiele odmian tej pszenicy. Z najważniejszych odmian produkowany jest chleb oraz mąka. Ale nie tylko. Jęczmień, który jest odmianą zboża ozime wykorzystywany jest głównie do wytwarzania słodu podczas produkcji piwa, jak również do wyrobu kaszy pęczak i jako roślinna pasza dla zwierząt. Jako ciekawostkę podamy, że Azjaci chętnie wypiekają z jęczmienia chleb.
Kolejną odmianą jest rzepak i to z niego głównie produkowany jest olej (rzepakowy). To także składnik margaryny i innych tłuszczy kuchennych. To także roślina pastewna, a co ciekawe z oleju rzepakowego wytwarzany jest biodisel, czyli paliwo napędowe do silników.
Z pszenicy wytwarza się chleb, ale jest też wykorzystywana jako pasza dla zwierząt. Głównym kierunkiem użytkowania pszenicy jest przerób a mąkę, wykorzystywaną zarówno w piekarniach, jak i cukierniach. Ale też do wyrobu makaronów.
Żyto, jako odmiana zboża ozimego stosowaną głównie w wyrobach jako pasze dla bydła i trzody chlewnej. Z żyta dostaniemy też mąkę. Jednak tę odmianę stosujemy raczej do pieczenia chleba, niż do wyrobów cukierniczych. Z żyta produkuje się alkohol etylowy. Natomiast jako ciekawostkę dodamy, że dawniej słomę żytnią używano do wyrobu strzech dachowych lub jako ściółkę dla zwierząt.
Zboża ozime – opinie
A co Wy sądzicie na temat uprawy zboża ozime? Jest ona łatwa, przeciętna czy trudna? Kiedy najlepiej rozpocząć wysiewanie? Dajcie znać, jakie są Wasze opinie na ten temat.